Wiele osób jest zmuszonych do rezygnacji z mleka krowiego z powodu nietolerancji laktozy (cukru mlecznego) lub alergii. Coraz więcej osób wyklucza z diety jakiekolwiek produkty mleczne z powodów moralnych czy religijnych - wśród nich weganie, wegetarianie, chrześcijanie, przestrzegając przepisanego przez Kościół postu. Aby dieta pozostała kompletna, konieczne jest dobranie odpowiedniego zamiennika produktów mlecznych.
Nietolerancja laktozy
Nietolerancja laktozy wiąże się z brakiem pewnego enzymu, laktazy, który pomaga organizmowi przyswajać cukier mleczny. Produkcja tego enzymu spada wraz z wiekiem, jednak niedobór laktazy nie jest rzadkością u niemowląt. Jeśli konieczność wykluczenia mleka krowiego z diety wytłumaczy się tylko tym powodem, można wprowadzić do codziennego jadłospisu produkty mleczne fermentowane (sery, jogurt, kefir), które zazwyczaj lepiej tolerują osoby z niedoborem enzymów, ze względu na to, że podczas procesu fermentacji zawarty w nich cukier mleczny zamienia się w kwas mlekowy.
Osobom uczulonym na białko mleka krowiego zaleca się unikanie wszelkich produktów mlecznych. Po konsultacji z alergologiem możliwe jest rozszerzenie diety o mleko kozie, owcze i klacze.
Teraz na półkach dużych supermarketów lub specjalistycznych sklepów ze zdrową żywnością można znaleźć mleko, w którym zawartość laktozy jest redukowana poprzez dodanie niewielkiej ilości laktazy.
Post, wegetarianizm, surowa żywność…
Osoby, które wybierają weganizm lub wegetarianizm jako sposób na życie, zazwyczaj całkowicie eliminują ze swojej diety produkty pochodzenia zwierzęcego, w tym mleko i wszelkie produkty z niego pochodzące. Wierzącym (zarówno prawosławnym, jak i katolikom) zabrania się picia mleka podczas postu. Jednak w takich przypadkach można znaleźć równoważny zamiennik produktów mlecznych.
Mleko roślinne jest również odpowiednie dla alergików, ale pamiętaj, że soja i orzechy również są silnymi alergenami.
„Mleko” z produktów roślinnych – soi, orzechów, zbóż – może być spożywane w czystej postaci lub wykorzystywane do wyrobu płatków zbożowych, koktajli, wypieków. Najbardziej znanym z nich jest bogate w białko mleko sojowe. Ser sojowy (tofu), szeroko stosowany w kuchni orientalnej, zastąpi zwykły ser z mleka krowiego.
Możesz samodzielnie gotować mleko roślinne - nadają się do tego prawie wszystkie rodzaje orzechów, brązowy ryż, płatki owsiane. Orzechy lub zboża trzeba namoczyć przez kilka godzin, posiekać blenderem, dodać wodę, a następnie odcedzić. Do gotowego mleka można dodać do smaku przyprawy (wanilia, kardamon), słodziki lub syropy owocowe.
Mleko roślinne i różnorodne produkty z niego wytwarzane (śmietana, jogurty, desery) są zwykle sprzedawane w sklepach ze zdrową żywnością, a także w specjalistycznych sklepach dla wegetarian, wegan i witarian.