Najpopularniejszy włoski sos pesto podawany jest z pieczywem, makaronem oraz jako dodatek do dań mięsnych. Warianty pesto istnieją również w innych krajach. Ten wszechstronny sos ma szczególne cechy w jego przygotowaniu.
„Pesto” w tłumaczeniu z włoskiego oznacza „zmiażdżony” lub „ubity”. Sos przygotowuje się przez zmielenie składników w blenderze lub moździerzu. Istnieje wiele odmian pesto, zarówno tradycyjnych, jak i nowoczesnych.
Prowincja Liguria ze stolicą w Genui uważana jest za kolebkę pesto. Dlatego pesto w języku genueńskim to klasyka gatunku. Świeża bazylia, czosnek i sól (najlepiej gruba) są mielone w marmurowym moździerzu z drewnianym tłuczkiem do kremowej konsystencji. Sosny (włoskie orzeszki pinii) są tam dodawane i również wcierane. Po przetarciu powietrza dodawany jest ser pecorino, wcześniej starty na drobnej tarce oraz oliwa z oliwek oczywiście liguryjska i z pierwszego tłoczenia.
Istnieją nowoczesne przepisy na pesto, w których do tradycyjnego zestawu składników dodaje się imbir i miętę, kolendrę, oliwki, zielone oliwki, szpinak, kolendrę, skórkę z cytryny, grzyby. Dla wegetarian ser w pesto jest zastępowany pastą miso.
Sos, który stał się tak popularny na całym świecie, nie jest trudny do kupienia w sklepie. Ale prawdziwe pesto warto zrobić samemu lub odwiedzić włoską restaurację. Faktem jest, że sos na półkach w supermarkecie miesza się za pomocą automatów, a orzeszki pinii zastępowane są tańszymi orzechami włoskimi lub nerkowcami, tam jakość oleju jest niższa, a ser parmezan tańszy.
Pesto można dodać do lasagne, makaronu, ravioli, gnocchi, zupy minestrone, podawane jest ze świeżym pieczywem lub krakersami jako przystawka, a także do grillowanego mięsa.
