Uznaną ojczyzną koniaku jest francuska prowincja o tej samej nazwie. Jednak Ormianie mogliby się spierać w tej kwestii, ponieważ udaje im się konkurować na równych warunkach z Francuzami pod względem jakości tego napoju. Ponadto fakty historyczne sugerują, że koniak ormiański jest starszy niż jego francuski odpowiednik.
Starożytny koniak ormiański
Fakt, że historia istnienia ormiańskiej brandy ma więcej niż jedno tysiąclecie, został wiarygodnie ustalony. Sami Ormianie twierdzą, że pojawił się w czasach Noego. Według jednej z legend sam Noe zasadził pierwszą winorośl u podnóża góry Ararat, z której później zaczęli wytwarzać słynny napój. Czy to prawda, czy nie, teraz nie da się tego udowodnić. Wiadomo jednak na pewno, że pierwsza wzmianka o brandy ormiańskiej zawarta jest w annałach starożytnych rzymskich historyków Tacyta, Svyatonii i Plitusa, żyjących w czasach cesarza Nerona.
W tamtych czasach, według zeznań starożytnych historyków, do rzymskiego cesarza Nerona przybył niegdyś ormiański król Trdat ze swoją świtą. Goście przywieźli ze sobą bogate prezenty. Wśród nich był napój o nazwie Meron. Słysząc imię zgodne z jego imieniem, Nero ucieszył się. A skosztowawszy go, pognał po amfiteatrze z szaloną prędkością rydwanem. Napój ten, zgodnie z technologią produkcji, był pierwszą ormiańską brandy.
Współczesna historia słynnego koniaku
Współczesna historia brandy ormiańskiej rozpoczyna się pod koniec XIX wieku. Wtedy to po raz pierwszy jego produkcja przemysłowa została założona przez armeńskiego kupca pierwszej gildii Nerses Tairyan. Jednak pod jego kierownictwem przedsięwzięcie nie trwało długo. Rok później podstarzały Tairyan stracił go na rzecz rosyjskiego przemysłowca Nikołaja Szustowa.
Nowy właściciel produkcji koniaku zainwestował dużo pieniędzy w jej modernizację. Ale jeszcze więcej pieniędzy wydałem na promocję nowej marki. Wszędzie widać było logo z napisem „Koniaki Szustowa”. Koniak Szustowski w krótkim czasie stał się bardzo popularny.
Jednak światowe uznanie dla ormiańskiej brandy Szustow przyszło dopiero dwie dekady później. W 1900 roku na wystawie w Paryżu koniak ten uderzył smakiem dosłownie wszystkich czcigodnych członków komisji degustacyjnej. Został jednogłośnie nagrodzony Grand Prix. Poza tym po raz pierwszy w historii oficjalnie pozwolono nazwać go koniakiem, mimo że był produkowany poza francuską prowincją koniak.
A w 1913 roku firma kopająca Szustow i Synowie, dzięki swojej ormiańskiej brandy, stała się dostawcą Jego Cesarskiej Mości. Po rewolucji fabryka brandy Szustvo została znacjonalizowana. Ale nawet w latach sowieckich z powodzeniem rozwijała się tu produkcja koniaku.
Świadczy o tym chociażby fakt, że na konferencji w Jałcie w 1945 roku brytyjski premier Winston Churchill wysoko ocenił ormiańską brandy. Tak, tak wysoko, że później zaczął preferować tylko ten napój. Specjalnie na jego prośbę zorganizowano mu osobiście dostawę ormiańskiej brandy z ZSRR.
Obecnie ormiańska brandy jest najczęściej eksportowanym towarem w Armenii. Jej dostawy realizowane są do kilkudziesięciu krajów na całym świecie, a produkcja stale rośnie.
